Ekonomi alanında “hedge” terimi, finansal riski azaltmak veya yönetmek amacıyla kullanılan bir stratejiyi ifade eder. Hedge, belirsizliklerin ve fiyat dalgalanmalarının yarattığı risklere karşı korunma sağlamak için kullanılır.
Hedge genellikle yatırımcılar ve şirketler tarafından kullanılan bir kavramdır. Bir yatırımcı, belirli bir varlıkta (genellikle finansal enstrümanlarda) sahip olduğu riski azaltmak veya ortadan kaldırmak için hedge stratejilerini kullanabilir. Örneğin, hisse senedi piyasasındaki dalgalanmalardan korunmak için, yatırımcı bir hisse senedini “kısa satış” işlemi yaparak (yani hisse senedini ödünç alıp satış yaparak) veya vadeli işlem sözleşmelerini kullanarak hedge yapabilir. Bu şekilde, hisse senedi değer kaybettiğinde, kısa satış veya vadeli işlem karı yatırımcının hisse senedindeki kaybı dengeleyebilir.
Şirketler de hedge stratejilerini kullanarak belirli risklere karşı korunma sağlarlar. Örneğin, bir şirketin faaliyetleri dolar üzerinden gelir elde ediyorsa ve doların değer kaybedeceğinden endişe ediyorsa, döviz vadeli işlem sözleşmeleri veya opsiyonlarla dolar riskini hedge edebilir.
Hedge stratejileri, risk yönetimi için önemli bir araçtır ve yatırımcılar veya şirketlerin belirli risklere karşı korunmalarına yardımcı olur. Ancak, hedge stratejileri tamamen riski ortadan kaldırmaz ve bazen ek maliyetler veya riskler yaratabilir. Dolayısıyla, her zaman dikkatli bir şekilde değerlendirilmeleri ve kullanılmaları önemlidir.
Aşağıda basit bir hedge örneği verilmiştir:
Örneğin, ABC şirketi Amerikan doları üzerinden ihracat yapıyor ve dolar kurunda meydana gelebilecek dalgalanmalardan kaynaklanan risklerle karşı karşıya kalıyor. Doların değer kaybedeceğinden endişe eden şirket, dolar riskini hedge etmek için vadeli işlem sözleşmelerini kullanmayı tercih ediyor.
ABC şirketi, 3 ay içinde alacağı 1.000.000 dolarlık bir ödemeyi garanti altına almak için vadeli işlem sözleşmesi satın alır. Vadeli işlem sözleşmesi, şirketin 3 ay sonra belirli bir döviz kuruyla 1.000.000 dolar alacağını garanti eder.
Diyelim ki, şirketin satın aldığı vadeli işlem sözleşmesi doların 1 birimine karşılık gelen bir kurdan yapılmış olsun. Eğer 3 ay sonra doların değeri düşerse ve 1 dolar = 0,90 birim olursa, ABC şirketi ihracat gelirinde değer kaybı yaşayacaktır. Ancak, şirketin aldığı vadeli işlem sözleşmesi sayesinde, dolar kurunun 1 birimden düşük olduğu durumlarda zararını telafi edebilir. Örneğin, 1 dolar = 0,90 birim olduğunda, şirketin vadeli işlem sözleşmesi aracılığıyla alacağı 1.000.000 dolar, 900.000 birime denk gelir. Bu şekilde, şirket dolar değer kaybının neden olduğu zararını 100.000 birimlik hedge kontratından elde ettiği karla dengeleyebilir.
Bu örnekte, ABC şirketi dolar kurundaki riski hedge etmek için vadeli işlem sözleşmesi kullanarak riskten korunmuş olur. Böylece, şirket dolar kurundaki olumsuz dalgalanmalara karşı korunarak mali durumunu stabil tutabilir.