İşsizlik oranı, bir ekonomide işgücüne dahil olan ve istihdam edilmek isteyen kişilerin, mevcut iş gücü arzına göre işsiz sayısını yansıtan bir ölçüdür. Genellikle yüzde olarak ifade edilir.
İşsizlik oranı, işsizlerin toplam işgücüne oranı olarak hesaplanır. İşsizler, iş arayan ve istihdam edilmemiş olan kişilerdir. İşgücü ise iş arayanlarla istihdam edilmiş kişilerin toplamını temsil eder.
İşsizlik oranı, bir ülkenin ekonomik durumu, istihdam politikaları ve iş piyasası koşulları gibi faktörlere bağlı olarak değişir. Yüksek işsizlik oranları, ekonomik durgunluğun veya zayıf bir iş piyasasının bir göstergesi olabilirken, düşük işsizlik oranları genellikle güçlü bir ekonomi ve canlı bir iş piyasasının bir işaretidir.
İşsizlik oranı, genellikle ulusal istatistik kurumları veya merkez bankaları gibi resmi kuruluşlar tarafından düzenli olarak hesaplanır ve yayınlanır. Bu oranlar, bir ülkenin ekonomik performansını izlemek, politika yapımında kullanmak ve iş piyasasının sağlığını değerlendirmek için önemli bir gösterge olarak kabul edilir. Ancak, işsizlik oranının tek başına bir ekonomiyi tam olarak tanımlamadığını ve iş piyasasının diğer önemli göstergeleriyle birlikte değerlendirilmesi gerektiğini unutmamak önemlidir.
İşsizlik oranını genellikle bir ülkenin ulusal istatistik kurumu veya merkez bankası gibi resmi kuruluşlar hesaplar ve yayınlar. Örneğin, Amerika Birleşik Devletleri’nde İş İstatistikleri Bürosu (Bureau of Labor Statistics), Avrupa Birliği’nde ise Eurostat işsizlik oranını hesaplar ve yayınlar. Bu kurumlar, işsizlik oranı gibi ekonomik göstergeleri düzenli olarak takip eder ve toplumun kullanımına sunarlar. Ancak, bazı ülkelerde farklı kurumlar tarafından işsizlik oranı hesaplanabilir, bu nedenle her ülkede farklılık gösterebilir.
Türkiye’de işsizlik oranını Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) hesaplar ve yayınlamaktadır. TÜİK, Türkiye’nin resmi istatistik kurumudur ve çeşitli ekonomik, sosyal ve demografik verileri toplar, analiz eder ve yayımlar. İşsizlik oranı da TÜİK tarafından aylık olarak hesaplanır ve kamuoyuna duyurulur. TÜİK’in yayımladığı veriler, Türkiye’deki işgücü piyasasının durumu hakkında bilgi sağlamak ve ekonomik politikaların değerlendirilmesinde kullanılmak üzere önemli bir kaynaktır.